تغییر ناپسندها به دست خداست (۲)
و فيما أنكَرتَ تَغيير.[۱]
در تبیین این جمله از دعای نورانی مکارم الاخلاق اشاره شد که مقصود این است که تو توانایی این را داری که آنچه را نمیپسندی به چیزی که میپسندی، دگرگون سازی. درست است که تغییر چیزی که از نظر فطرت، عقل و شرع ناپسند است، به دست خداست، اما کار خداوند متعال گزاف نیست، بلکه شرط این تغییر، تغییری است که انسان در خود باید ایجاد کند:
﴿إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ﴾[۲]
خداوند، آنچه را كه از آنِ قومى است، تغيير نمىدهد، تا وقتى كه خودشان آن را دگرگون سازند.
بنا بر این، کلید تغییر دست خود انسان است، چرا که مختار و با اراده آفریده شده است. اگر خود انسان بخواهد و تصمیم بگیرد که خود را عوض کند، خداوند نیز منکرات او را تبدیل میکند. ممکن است کسی منتظر باشد که مثلا از راه غیب و بدون هیچ نقشی و تنها با دعا کردن، دچار تغییر شود، ولی دعا بدون تغییر رفتار، اثری ندارد.