پيشتازی در کسب فضایل (۷)
مطالبی در تبیین این فراز نورانی از دعای مکارم الاخلاق بیان شد. مطلب دیگر ثمره پیشتازی در فضیلت است. یعنی کسانی که به دستور الهی ﴿فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ﴾ عمل میکنند و در کسب فضایل اخلاقی و عملی سبقت میگیرند، به چه نتایجی دست مییابند؟
بالاترین این ثمرات که در قرآن آمده است، قرب الهی است، در اوایل سوره واقعه مردم به سه دسته تقسیم شدهاند: مقربان، اصحاب یمین و اصحاب شمال. درباره مقربان میفرماید:
﴿وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ * أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ﴾.
پس کسانی که بر انجام ارزشهای اخلاقی و عملی سبقت میگیرند، مقرب درگاه الهی هستند.
قرب الهی خود یک ارزش است، بلکه بالاترین ارزشهاست. در یکی از مناجاتهای خمس عشر منسوب به سید الساجدین (علیه السّلام) آمده است:
ما أَطيَبَ طَعمَ حُبِّكَ! و ما أَعذَبَ شُربَ قُربِكَ![۲]
چه خوش است طعم محبّت تو! وه كه چه گواراست شراب قُرب تو.
خوشا به حال کسانی که وقتی نماز میخوانند و میگویند: «قربة الی الله»، طعم گوارای این قرب را میچشند یا وقتی دعا میخوانند، لذت مناجات و تقرب به خدا را حس میکنند.
لذت قرب الهی ثمره ای است که در همین دنیا برای مقربان حاصل می شود ، علاوه بر آن در قیامت نیز، همین لذت برای سابقون وجود دارد. در روایتی که از پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) ذیل آیه ۳۲ فاطر که در جلسات قبل هم خواندیم، نقل شده، آمده است:
السّابِقُ يَدخُلُ الجَنَّةَ بِغَيرِ حِسابٍ، وَالمُقتَصِدُ يُحاسَبُ حِساباً يَسيراً، وَالظّالِمُ لِنَفسِهِ يُحبَسُ في يَومٍ مِقدارُهُ خَمسونَ ألفَ سَنَةٍ حتّى يَدخُلَ الحَزَنُ في جَوفِهِ ثُمَّ يَرحَمُهُ فَيُدخِلُهُ الجَنَّةَ.[۳]
پيشتاز، بدون حسابرسى به بهشت مىرود. ميانهرو، حسابرسىِ اندكى مىشود و ستم كننده به خويش، يك روز- كه اندازهاش پنجاه هزار سال است- نگه داشته مىشود، چندان كه اندوه وجودش را فرا مىگيرد. سپس خداوند به او رحم مىآورد و وارد بهشتش مىكند.