و أَجرِ لِلنّاسِ عَلى يَدَيَّ الخَيرَ، ولا تَمحَقهُ بِالمَن.[۱]
صحبت در تبیین جمله اول این فراز از دعای مکارم الاخلاق بود که از خدا میخواهیم مجرای خیررسانی و فیضرسانی او به مردم باشیم.
اینکه انسان واسطه خیر شود، در واقع واسطه برکت الهی است و زندگیاش مبارک خواهد بود. در سوره مبارکه مریم از قول حضرت عیسی میخوانیم که در همان کودکی فرمود:
﴿إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتانِيَ الْكِتابَ وَ جَعَلَنِي نَبِيًّا * وَ جَعَلَنِي مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْتُ﴾[۲]
گفت: حقّا كه من بنده خدايم، مرا كتاب [انجيل] داده و پيامبر قرار داده است و مرا هر كجا كه باشم وجود پربركتى ساخته است.
بعضی از انسانها، انسانهای مبارکی هستند و همواره به دیگران خیر میرسانند. در روایتی امام صادق علیه السلام «مبارک» در این آیه را به «نفّاع» یعنی سودمند تفسیر کردهاند.[۳]
در روایت دیگری از رسول گرامی صلّی الله علیه و آله و سلّم آمده است:
خَيرُ النّاسِ مَنِ انتَفَعَ بِهِ النّاسُ.[۴]
بهترین مردم آن کسی است که مردم از او بهرهمند شوند.
همچنین در روایت دیگری از آن حضرت چنین نقل شده است:
الخَلقُ عِيالُ اللَّهِ، فَأَحَبُّ الخَلقِ إلَى اللَّهِ مَن نَفَعَ عِيالَ اللَّهِ، وأدخَلَ عَلى أهلِ بَيتٍ سُروراً.[۵]
خلق، نانخور خدايند. از اين رو، محبوبترينِ خلق در نزد خدا، كسى است كه به نانخوران خدا سودى برساند و خانوادهاى را شادمان كند.
اینکه انسان برای دیگران سودمند باشد، از عنایات خاص حضرت حق است که شامل هر کسی نمیشود. خداوند به برخی این توفیق را میدهد که یا خودشان مستقیماً مشکل دیگران را حل کنند و شادی را برای دیگران پدید بیاورد یا اگر خودشان نتوانستند، واسطه خیر شوند و این کار را به وسیله دیگران انجام دهند.
درباره واسطه شدن در خیر روایاتی وارده شده است که برخی از آنها را ان شاء الله در جلسه آینده خواهیم خواند.