نعمتهای ظاهری و باطنی
(( عن مولانا الصّادق علیه السّلام : ما أنعم الله عزّ و جلّ علی عبدٍ اجلّ من أن لا یکونَ في قلبه مع الله تعالی غیرُه )) خداوند عزّ و جلّ به هیچ بنده ای نعمتی بزرگتر از این ارزانی نداشته که در دلش همراه خداوند متعال ، چیز دیگری نباشد.
عن مولانا الصّادقعلیه السّلام : ما أنعم الله عزّ و جلّ علی عبدٍ اجلّ من أن لا یکونَ في قلبه مع الله تعالی غیرُه [1]
خداوند عزّ و جلّ به هیچ بنده ای نعمتی بزرگتر از این ارزانی نداشته که در دلش همراه خداوند متعال ، چیز دیگری نباشد.
چند نکته در این روایت نورانی قابل توجّه است :
- نعمت هایی که خداوند سبحان به انسان عنایت کرده است طبق نصّ صریح قرآن قابل شمارش نیست (( وإن تعدّوا نعمة الله لا تُحصوها )) سوره نحل، آیه 18.
امیرُالمؤمنین علیه السّلام در این زمینه تعبیر جالبی دارد ، می فرماید : (( لم تخلُ من لُطفه مَطرِفَ عَینٍ في نعمةٍ یُحدثهاَ لکَ أو سَیِّئَةٍ یَستُرُهاَ علیکَ أو بلیّةٍ یَصرِفُها عنکَ )) [2]
یعنی در نعمتی که به تو ارزانی داشت یا گناهی که از تو پوشاند یا بلایی که از تو برگرداند ، لحظه ای از لطف و فضل او دور نبوده ای ، در هر لحظه ای لطف خدا شامل حال تو بوده است.
- نعمت های بیکران الهی دو نوع است ؛ برخی از آنها نعمت های ظاهری هستند و برخی از آنها نعمت باطنی هستند (( ألم تروا أنّ الله سخّر لکم ما في السّماوات و ما في الأرض و أسبَغَ علیکم نِعَمَهُ ظاهرةً و باطنةً )) ؛ نعمت های ظاهری محسوس است امّا نعمت های باطنی با دیده عقل قابل تشخیص است.
- برخی نعمت ها مهم تر و ارزشمندتر از برخی دیگر هستند ، اینطور نیست که همه در یک ردیف باشند.
(ادامه شرح، در درس آینده)
[1] بحارالأنوار، علّامه مجلسی، ج70، ص211.
[2] نهج البلاغه، خطبه 223.
