عن مولانا امیرالمومنین علیه السلام : ان الله سبحانه و تعالی جَعَلَ الذکرَ جِلاءً للقلوب تسمَعُ به بعدَ الوَقرَة و تُبصِرُ به بَعدَ العَشوَه و تَنقادُ به بَعدَ المعانَدَة ... [1]
(( همانا خدای سبحان و بزرگ یاد خود را روشنی بخش دل ها قرار داد که پس از ناشنوایی شنوا می شود و پس از کوری بینا می گردد و دل های سرکش رام گردد .))
امیرالمومنین علیه السلام در تبیین این آیۀ نورانی قرآن (( یُسَبَّحُ فیها بالغُدّوَ و الآصالِ رجالٌ لا تُلهم تجارةٌ و لا بَیع عَن ذکرِالله )) این خطبه را ایراد فرمودند . این روایت یکی از روایات بسیار مهم در تبیین آثار یاد خدا در خودسازی است .
چند اثر برای ذکر (یاد خدا ) در این خطبه بیان شده که به برخی از آن اشاره می کنیم :
- یاد خدا بطور تکوینی قلب انسان را از زنگار های گناه پاک می کند و جلاء می دهد .
- وقتی دل انسان جلا پیدا کرد چیزهایی را می شنود که دیگران نمی شنوند در حقیقت گوش باطن انسان ، شنوا می شود .
- وقتی چشم دل انسان پاک شد چیزهایی را می بیند که دیگران نمی بینند .
- هنگامی که گوش و چشم باطن انسان ،باز شد تسلیم حق می شود . معاندت با حق علامت این است که چشم و گوش باطن انسان باز نیست .
در یک جمله ذکر سبب حیات حواس باطنی انسان می شود و از این نقطه رشد و تکامل معنوی انسان آغاز می شود .
[1] نهج البلاغه، خطبه222