معرفت، معیار ارزش انسان

الامام الباقرعليه السلام : يَا بُنَيَّ اعْرِفْ‏ مَنَازِلَ‏ الشِّيعَةِ عَلَى‏ قَدْرِ رِوَايَتِهِمْ‏ وَ مَعْرِفَتِهِمْ فَإِنَّ الْمَعْرِفَةَ هِيَ الدِّرَايَةُ لِلرِّوَايَةِ وَ بِالدِّرَايَاتِ لِلرِّوَايَاتِ يَعْلُو الْمُؤْمِنُ إِلَى أَقْصَى دَرَجَاتِ الْإِيمَانِ إِنِّي نَظَرْتُ فِي كِتَابٍ لِعَلِيٍّ عليه السلام فَوَجَدْتُ فِي الْكِتَابِ أَنَّ قِيمَةَ كُلِّ امْرِئٍ وَ قَدْرَهُ مَعْرِفَتُهُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يُحَاسِبُ النَّاسَ عَلَى قَدْرِ مَا آتَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ فِي دَارِ الدُّنْيَا.[1]
فرزند عزيزم! جايگاه شيعيان را به اندازه روايت و معرفت آنها بشناس.(يعني ميزان ارزش شيعيان دو چيز است؛ يکي روايت و دومي معرفت). معرفت، درايت و فهم روايت است. اينکه درک نمايد و بفهمد که مقصود ما از آن سخني که مي‌گوييم چيست، با درايت روايت است که مؤمن به بالاترين درجات ايمان دست پيدا مي‌کند. در نوشته­ ‌اي از حضرت علي عليه السلام نگاه مي‌کردم ؛ ديدم که حضرت فرمود : ارزش و منزلت هر انسان به معرفت و شناخت اوست. خداوند متعال نيز محاسبه روز قيامت را به ميزان عقل انسان ها در دنيا قرار مي دهد. يعني آنهايي که عقل، معرفت و شناخت بيشتري دارند، حساب آنها سخت تر است. اين است که مي‌فرمايد: «يُغْفَرُ لِلْجَاهِلِ‏ سَبْعُونَ‏ ذَنْباً قَبْلَ أَنْ يُغْفَرَ لِلْعَالِمِ ذَنْبٌ وَاحِد»[2] وقتي انسان مي ‌فهمد، حجّت بر او تمام است و مشکلش در حساب پس دادن بيشتر مي شود.