آیت الله امینی از نظر اجتماعی حق گرا بود

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حج، آیت الله ابراهیم امینى در سال 1304 در نجف آباد در خانواده ای مذهبى و علاقه ‏مند به اهل بیت دیده به جهان گشود. ایشان دروس کلاسیک را تا ششم ابتدایى در یکى از مدارس غیر دولتى و شبانه به پایان رساند و در جلسات قرآن که در مساجد تشکیل مى‏شد، شرکت جدى داشت. از همان سال‌ها عاشق طلبگى و تحصیل علوم دینى شد و در فروردین 1321 پس از کسب رضایت مادر به حوزه علمیه قم آمد و در مدرسه حاج ملا صادق سکونت داشت.

آیت الله امینى در طول سال‌هاى تحصیل خود، به محضر علما و استادان بسیارى شرفیاب شد. وى در درس‌هاى خارج فقه و اصول آیت الله بروجردى(ره) و در درس خارج اصول امام خمینى(ره)شرکت مى‏ نمود. بعدها که درس خارج فقه امام(ره) نیز تشکیل شد، در آن شرکت مى‏ جست.

فعالیت‌هاى علمى و فرهنگى آیت الله امینى فراوان است. قلم شیوا و تدوین کتب تربیتی برای نسل حاضر و نسل‌های آینده، تربیت فضلای گران‌قدر، جهت‌دهی عالمانه در جلسات تصمیم‌گیری جامعه محترم مدرسین، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان رهبری، روشنگری عالمانه در خطبه‌های نماز جمعه و راهبری و حمایت خالصانه از ضیوف الرحمان در سفرهای حج همراه با بعثه مقام معظم رهبری، گوشه‌ای از فعالیتهای ایشان بود.

فعالیتهاى مهم سیاسى آیت الله امینى نیز از سال 1341 آغاز شد و در دوران حضور امام امت(ره) در پاریس به دیدار ایشان رفت. آیت الله امینى در تمام صحنه‌های انقلاب اسلامی که به حضورشان نیاز بود حاضر و یاور امام راحل عظیم الشأن و رهبر فرزانه انقلاب اسلامی بود.

مرحوم آیت‌الله امینی روز جمعه پنجم اردیبهشت ماه درسن ۹۵ سالگی در بیمارستان شهید بهشتی قم و پس از گذران یک دوره بیماری به دیار باقی شتافت.

در آستانه فرارسیدن چهلمین روز درگذشت آیت الله امینی پای گفتگوی آیت الله محمد محمدی ری شهری تولیت آستان عبدالعظیم الحسنی(ع) که نزدیک به سه دهه با ایشان آشنا بود؛ نشسته‌ایم تا با ویژگی‌های شخصیتی این عالم فقید بیشتر آشنا شویم.

س: برجسته ترین ویژگی شخصیتی مرحوم آیت الله امینی چه بود؟ باتوجه به این که حضرتعالی سه دهه با آن مرحوم آشنایی داشتید، ویژگی‌های اخلاقی ایشان را چگونه دیدید؟

بنده بیش از سه دهه با ایشان آشنایی داشتم، از سال ۷۰ تا اواخر عمر پر برکت این عالم بزرگوار ازنزدیک و به طور خصوصی آشنا بودم و از خصوصیات اخلاقی ، روحی، اجتماعی و سیاسی ایشان آگاهی‌هایی دارم ، این عالم فرهیخته از نظر اخلاق و رفتار فردی، بسیار مودب ، خوش اخلاق وساده زیست بود ، تا آنجا که من اطلاع دارم حتی المقدور از هزینه کردن شهریه و وجوهاتی که به ایشان می‌رسید امتناع می‌کردند بلکه به همان حق التالیف کتاب‌هایی که نوشته اکتفا می کرد و می توان گفت بر ایشان زندگی تقریباً سخت می گذشت . البته دیدارهای ما غالباً در دارالحدیث همراه مرحوم آیت الله سید جعفر کریمی و آیت الله مسعودی وگاه منزل آیت الله مسعودی خمینی و همراه با نهار صورت می گرفت.

س: منش اعتدالی و دوری از افراط و تفریط از ویژگی های اخلاقی اجتماعی مرحوم آیت الله امینی بود، دیدگاه خود را در این باره بفرمایید.

آن بزرگوار از نظر اجتماعی حق گرا بود ، در هیچ یک از دسته بندی ها و جریان های سیاسی قرار نمی گرفت و تلاش می کرد بفهمد حق چیست تا از آن جانبداری کند. از نظر اجتماعی در برخورد با دیگران بسیار خوش برخورد و دوست داشتنی بود، با مردم رابطه بسیار نزدیکی داشت از این رو بعد از نماز مغرب و عشا در مسجد اعظم ، با آن سن بالا و بیماری پا حدود یک ساعت بعد ازاقامه نماز جماعت می‌نشست تا هرکس مشکلی دارد بیان کند و ایشان او را راهنمایی نماید . ایشان می فرمود : این کاری است که از من بر می آید ، شنیدن مشکلات مردم از دردهای روحی آنها می‌کاهد، هرچند نتوانم برای آنها کاری انجام دهم.

س: آیت الله امینی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۴۱ شمسی شروع کرد، دوره‌ای که نهضت روحانیون به رهبری امام خمینی (ره) برای مبارزه با رژیم پهلوی آغاز شده بود . فعالیت‌های ایشان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در دوران مبارزات چگونه بود و چه خدماتی به انقلاب و در دفاع از نظام ارائه کرد؟

ایشان ، یکی از پایه گذاران جامعه مدرسین قبل از پیروزی انقلاب بود یعنی یکی از یازده نفری بودند که جامعه مدرسین حوزه علمیه را تاسیس کردند و پیش از نهضت ، نقش این جامعه، فعالیت های وسیع و دامنه داری در رابطه با همراهی با حضرت امام و پیروزی انقلاب داشت.

س: آیت الله امینی در دوران حضور امام(ره) در پاریس به دیدارایشان رفت و جزو ۱۱ فردی بود که پس از ارتحال آیت الله العظمی حکیم اعلامیه مرجعیت امام خمینی(ره) را امضا کرد. درباره رابطه این فقیه انقلابی با حضرت امام (ره)در زمان حیات ایشان توضیح بفرمایید؟

آن بزرگوار یکی از چهره های برجسته در دفاع از انقلاب اسلامی بود که مورد اعتماد امام بود و در مسائل مختلف از خط اصیل امام و انقلاب دفاع می کرد، و لذا برای منصرف کردن حضرت امام از انتشار نامه 6/۱/68 درباره آقای منتظری، ایشان در جلسه سران سه قوه همراه با رئیس مجلس خبرگان حضور یافت که خاطرات آن جلسه را در کتاب خاطرات خود به تفصیل آورده است. همچنین چند بار و پس از پیروزی انقلاب از طرف حضرت امام خمینی(ره)، رئیس هیئتی بود که از طرف ایشان برای تبیین مسئله ولایت فقیه که اساسی ترین اصل نظام اسلامی است به خارج کشور اعزام شد. همچنین به ماموریت های مختلف در داخل کشور رئیس هیئت اعزامی بود . نکته دیگر که بسیار مهم است در داستان برکناری آقای منتظری از قائم مقامی رهبری روی داد. ایشان اهل نجف‌آباد و همشهری آیت الله منتظری بود ، بسیاری از طرفداران آقای منتظری انتظار داشتند که آقای امینی از آقای منتظری دفاع کند ولی ایشان بدون تعصب ، در دفاع از حق و نظر حضرت امام خمینی(ره) تا آخر، ایستادگی کرد.

س: آیت الله امینی در تمام جریانات والتهابات سیاسی سعی می کرد نقش انقلابی خود را ایفا کند. ایشان در فتنه ها همگان را به وحدت تحت لوای ولایت فقیه و شخص حضرت آیت الله خامنه ای دعوت می کرد. درباره روابط آیت الله امینی و رهبر معظم انقلاب توضیح بفرمایید.

رابطه آن عالم فرهیخته با مقام معظم رهبری بسیار قوی بود. اطلاع دارم که مقام معظم رهبری به منزل ایشان در قم تشریف بردند و ایشان نیز مکرر خدمت مقام معظم رهبری می رسید و آنچه را از مسائل مورد توجه مردم می‌دانست با مقام ولایت در میان می گذاشت.

س: با توجه به شناخت حضرتعالی از نزدیک با آیت الله امینی که در سفرهای مختلف حج همراه بعثه مقام معظم رهبری بودند ، ارزیابی شما از فعالیت های ایشان چیست؟

فعالیت های ایشان در حج مشابه و بلکه گسترده‌تر از اقداماتی بود که به نمایندگی حضرت امام در اعزام به کشورهای مختلف انجام می داد.

س: آیت الله امینی سالها جانشین نماینده ولی فقیه در سفر‌های حج بودند ، ازحضور و فعالیت های ایشان در این عرصه چه خاطره ای دارید؟

ایشان عضو شورای عالی حج بودند و تقریباً در همه جلسات شرکت فعال داشتند ودر تصمیم گیری های مهم وکلان ، طرف مشورت بودند وگاه در حل اختلاف ها به آیت الله مسعودی کمک می کردند.

س: آیت الله امینی در جهت ترویج عقاید ، اصلاح و تصحیح باورهای دینی و مذهبی و استوار کردن عقاید و ترویج اخلاق و منش مردم چه گام‌هایی بر داشت ؟

ایشان کتاب های مختلفی برای سنین مختلف نوشته ، کتابهایی که حتی برای کودکان مفید است و به ویژه برای جوانان و نسل حاضر. دلیلش هم روشن و بدیهی است ، ایشان در مسائل مختلف مربوط به جوانان در حقیقت یک صاحب نظر بود و هیچ کسر شأن خود نمی دانست که ساده و روان بنویسد.

س: آیت الله امینی با قلم روان و جوان پسند آثار بسیاری از خود به بیادگار گذاشت ؛ کتاب‌های ایشان نه تنها پس از انقلاب ، بلکه پیش از انقلاب نیز در جوانان و اقبال آنها به دین و انقلاب موثر بود. تلاش ایشان در این عرصه را چگونه ارزیابی می‌کنید و نشان دهنده کدام بعد از ویژگی شخصیتی این عالم بزرگ حوزوی است؟

این فعالیت ها نشانه زمان شناسی این عالم فرهیخته است ونیز نشان گذشت از مقام و اعتبارهای کاذب و پر زرق و برق علمی و حوزوی .

س: آیا به نظر حضرتعالی می توان کلید واژه شخصیتی این عالم فرزانه را در اخلاق اجتماعی وظهوراخلاق سیاسی تعریف کرد و جلوه هایی از آن را تلاش و پرکاری صادقانه، زمان شناسی و ساده‌زیستی برشمرد؟

این کلید واژه ها کاملاً منطبق با شخصیت علمی و عملی آیت الله امینی است.