در توصیف مردمان بهتر از اهل حجاز و کوفه

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب‌العالمین الصلاة والسلام علی سیدنا محمد وآله الطیبین الطاهرین سیّما بقیة الله الاعظم ارواحنا له الفدا

من نمی‌دانم با چه بیانی از تشریف‌فرمایی فقیه عالیقدر و محقق بزرگوار و مرجعیت عظما، حضرت آیت‌الله مکارم‌شیرازی که در محضرشان هستیم تقدیر و تشکر کنم.
این اقدام و پذیرفتن این دعوت نشانه اهمیت‌ دادن این بزرگوار به عاشقان اهل بیت(ع)، به ویژه خادم صادق مردم و اهل بیت (ع) جناب آقای ابراهیمی است. از خداوند متعال می‌خواهیم بر طول عمر و عزت ایشان بیفزاید تا جهان اسلام از وجود این فقیه عالیقدر استفاده کند. این مجلس به مناسبت روز مباهله و تقدیر از خیّرین کشور به‌خصوص جناب آقای ابراهیمی تشکیل شده است.

در سال مباهله اختلاف است. این‌که در سال هشتم، نهم یا دهم اتفاق افتاده است، بین مورخان اختلاف نظر وجود دارد. مورخان مشهور در ماه و روز مباهله هم اختلاف دارند؛ یعنی تعیین نکرده‌اند که چه روزی است. اما شیخ طوسی و سید بن طاووس بر اساس روایتی که از نظر سند ضعیف است، روز 24 ذیحجه را روز مباهله دانسته‌اند؛ ولی احتمال هم داده‌اند که امروز هم (25 ذیحجه) روز مباهله باشد.

امروز روز نزول سوره «هل اتی»؛ سوره ایثار هم هست. ایثاری که خیلی از خیّرین انجام می‌دهند و آن ایثار بزرگی که خاندان رسالت انجام دادند.
روز مباهله، روز بسیار بزرگی است. یکی از بزرگ‌ترین ایام‌الله است. بنا بر نقلی مشهور ـ که قائل هستند سال دهم هجری بوده ـ از یک طرف متصل است به عید غدیر و از طرف دیگر به روز نزول آیه تطهیر و حدیث شریف کساء و نزول این آیه درباره اهل بیت (ع) یعنی قبل از این واقعه در سال دهم، واقعه غدیر اتفاق افتاده، بعد که حضرت تشریف آوردند به مدینه، جریان مباهله اتفاق افتاد، بعد هم نزول آیه تطهیر و ماجرای کساء.

بر اساس منابع معتبر تفسیری، تاریخی و حدیثی فریقین، روز نزول آیه «فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ»،[1] واقعه مباهله اتفاق افتاده است و فریقین در آن اتفاق دارند یعنی هم شیعه، هم سنی. حاکم در مستدرک می‌گوید: «قد تواترت الاخبار» یعنی اخبار متواتره داریم. ابن تیمیه که همه می‌دانند چه عنصری هست و افکارش پایه‌گذار وهابیت است، می‌گوید: «اما حدیث اهله علیٌ و فاطمه و الحسن و الحسین فحدیثٌ صحیح».

فقط می‌خواهم یادآوری کنم که امروز، روز بسیار مبارکی است و این محفل هم مناسبت مبارکی با این روز دارد.
در «دانش نامه قرآن و حدیث» و در کتاب «فرهنگ نامه مباهله » نکات روز مباهله را شرح داده‌ایم. در این واقعه چند نکته خیلی برجسته است.
اول: اثبات حقانیت اسلام در برابر مسیحیت.
دوم: جانبداری اسلام از منطق و صلح، یعنی اسلام طرفدار گفت‌وگوی ادیان است، اول نمی‌رود سراغ جنگ و شمشیر. ابتدا گفت‌وگو می‌کند، نشد مباهله و در مرحله بعد می‌شود محاربه.
سوم: ‌اثبات برتری اهل بیت (ع) بر امت به تناسب همین آیه.
چهارم: اثبات خلافت بلافصل امیرالمؤمنین(ع) به استناد همین آیه.
پنجم: استناد اهل بیت (ع) به این واقعه برای حقانیت خودشان
و نکته آخر: مشروعیت مباهله درباره اثبات حق در هر زمان.

اما راجع به این محفل گرامی و تقدیر از خیّرین و نیکوکار حاضر در مجلس، جناب آقای ابراهیمی، ابتدا یک روایت بخوانم که این بیشتر در منابع تفسیری و حدیثی اهل سنت است؛ اما ما هم مشابه این را داریم.
وقتی این آیه نازل شد: «مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا» [2]چه کسی هست که به خدا قرض بدهد، شخصی به نام ابو دحداح در عصر رسول گرامی (ص) وقتی این آیه را شنید خدمت پیامبر(ص) آمد گفت: آقا، یعنی چی؟ خدا از ما قرض می‌خواهد؟ ما هر چه داریم از اوست، یعنی چه قرض می‌خواهد؟ حضرت فرمود: معنای قرض خدا این است که وسیله‌ای درست کند برای بهشت‌رفتن شما. خدا می‌خواهد شما به مردم خدمت کنید تا راهی باشد برای بهشت‌رفتن شما. گفت: بسیار خوب. چه کسی تضمین می‌کند بهشت را بر من می‌خواهم دخترم را هم ببرم. اگر کسی این را ضمانت کند من به خدا قرض می‌دهم. پیغمبر(ص) فرمود: من ضمانت می‌کنم. عرض کرد که دست بده. پیغمبر(ص) دست داد. گفت: من فقط دو باغ خرما دارم، یکی بالادست مدینه و دیگری پایین‌دست مدینه. هر دوی آنها را به خدا قرض می‌دهم، دیگر چیزی ندارم. پیامبر(ص) فرمود: نه، این‌جور نکن. یکی‌ از آنها را قرض بده به خدا، دیگری را برای خودت و زن و بچه‌ات نگهدار. انفاق همه مال، ادب خداست. نه این‌جوری خودت را مفلس کن و نه این‌که چیزی ندهی. جواب داد: یکی از باغ‌هایم بهتر است و 600 درخت خرما دارد که آن را به خدا قرض میدهم. پیامبر (ص) گفت: من قول میدهم که خودت و دخترت به بهشت میروید. چه زن خوبی داشت ابو دحداح که به شوهرش گفت؛ چه معامله خوبی کردی. به به! خوش به حالت. آن زن چون شاعر بود شعری برای این جریان سرود.[3]

حالا کسانی که در این مجموعه نورانی به مردم خدمت می کنند، در واقع اینها ابو دحداحهای این زمان هستند؛ بلکه بهتر از آنها. آقای ابراهیمی برای رفاه حال زائران، این شبستان را تکمیل کرد. بنده از ایشان نخواستم که این کار را انجام دهد. خودشان آمدند دیدند که اینجا احتیاج به کار دارد. شاکله و اسکلت این شبستان در دوره شورای شهر قبلی و در زمان دکتر قالیباف، توسط شهرداری ساخته شد که از آنها نیز تشکر میکنم ولیکن اصل کار همین کاری است که آقای ابراهیمی انجام دادند و کار هزینه‌بر زمانی بود که آقای ابراهیمی ورود کردند و چند برابر هزینه ساخت اسکلت شبستان، هزینه تکمیل آن را پرداختند. این شبستان باز هم هزینه دارد. ما به ایشان میگوییم؛ دیگر بس است اما قبول نمیکند و میخواهد کاری انجام دهد همشأن سایر اهل بیت(ع) ایشان به نظر من یک کار اساسی انجام داده است. البته کار خیر آقای ابراهیمی تنها این یک کار نیست. صدها خانوار زیرپوشش خیریه او هستند، یتیمخانه دارد و ساخت 110 مدرسه و کارهای بسیار دیگر از خدمات خیّری ایشان است.

ساخت شبستان امام خمینی(ره) توسط آقای ابراهیمی دو برکت به همراه داشته است؛ یکی از این برکات برای آستان است که ساخت همین شبستان است؛ برکت دیگرش آشنایی ما با مجموعه خیّرین است. به ایشان گفتیم حالا که شما با مجموعه خیّرین هستید، ما را با مجمع خیّرین کشور آشنا کنید تا در شرایط فعلی، احساس وظیفه‌ای برای آن عزیزان شود برای آستان و بهترین برکات طرح توسعه که دارالحدیث است.

دارالحدیث به برکت این سید بزرگوار، معارف اهلبیت (ع) را در داخل و خارج از کشور مطرح میکند و همین الآن به صورت مجازی دانشجویانی در خارج از کشور دارد. در سراسر دنیا به زبانهای مختلف فعالیت میکند؛ البته الآن فعالیتها فقط به زبان فارسی است و کسانی که زبان فارسی بلد هستند مخاطب دارالحدیث اند؛ اما برای بعد برنامه داریم، میخواهیم پژوهشها را به زبانهای عربی و انگلیسی هم منتشر کنیم.
حضرت رضا (ع) فرمود: «الناس لو علموا محاسن كلامنا لاتبعونا»؛[4] اگر نه مسلمانها؛ بلکه جهان و همه مردم منطق ما را بدانند، همه پیرو اهل بیت میشوند. من معتقد هستم یکی از ارگانهایی که به دعای حضرت زمینه ساز حکومت جهانی اسلام به رهبری مهدی آل محمد (عج) است، همین جاست.

خیّرین بزرگوار یک مجمع دیگر را لطف کردند و خودشان تشکیل دادند به نام مجمع خیّرین آستان مقدس و دارالحدیث. شورای مرکزی آن تشکیل شده و احکام هیأت اجرایی آن هم امروز اعطا میشود. من تشکر میکنم از آقای بوربور و آقای لولاچیان که پیشنهاددهنده تشکیل این مجمع خیّرین هستند. بنده به عنوان تولیت آستان، از طرف مقام معظم رهبری در جلسه ای با خیّرین عرض کردم؛ نه در حال حاضر که فشار اقتصادی است از جناب آقایان و مجموعه ای که درست شده چیزی درخواست دارم، نه بعداً که إنشاءالله این فشارها کاهش خواهد یافت، درخواستی خواهم داشت. فقط احساس مسئولیت در این حد بود که جمعی از خیّرین تشکیل شود که اگر هر کسی خودش عاشق باشد، بیاید. ما از کسی درخواست نداریم. مانند یک شخص دیگر که خودش بانی ضریح امامزاده طاهر (ع) شد و ضریح حضرت عبدالعظیم(ع) هم در حال ساخت است.

برای دوستان عضو مجمع خیّرین آستان و دارالحدیث سه اولویت را بیان میکنم که هر کس دوست داشته باشد میتواند در آن ورود کند. این را تأکید میکنم که من از کسی چیزی نخواهم خواست و اصلاً اهانت میدانم که برای اهل بیت (ع) از کسی چیزی بخواهم. هرکس عاشق شود، خودش برای اهل بیت (ع) کار میکند.
اولویت اول: تقریباً بهترین برکات طرح توسعه آستان مقدس دارالحدیث است. الآن و در شرایطی که دولت کمک خود را قطع کرده، حدود 8 ماه است دارالحدیث نتوانسته حقوق اساتید و پژوهشگرانش را بپردازند. اولویت من موقوفاتی است که بتواند مخارج را تأمین کند.
اولویت دوم، سقف مصلی است. البته گفتند یکی آمده برای این کار، چه خوب. مردم نماز جمعه را در آفتاب میخوانند. ما خیال میکردیم با ساختن شبستان امام خمینی (ره) مکان کافی داریم اما هم مصلای روباز، هم مصلای مسقف پر میشوند و احتیاج به این داریم مصلای حرم مسقف شود.
اولویت سوم: ساختن دو حوزه علمیه یکی برای برادران و یکی برای خوهران در زمینی که با شهرداری توافق شده است. البته اگر شهرداری در زمین نزدیک آستان قبول کند، آستان هم موافق است. زیرا طبق پاسخ کتبی، حضرت امام خمینی (ره) در خردادماه سال 1359 در پاسخ به پیشنهاد نامه جمعی از علما و روحانیون شهر ری مبنی بر تبدیل محل مقبره رضا خان پهلوی پس از تخریب به صحن جمهوری اسلامی برای آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، فرمودند: «ملحق بآستانه شریفه شود روح الله الموسوی الخمینی». ولی یکی از آقایان ــ آقای خلخالی ــ آن را تبدیل به حوزه علمیه کرد. به هر حال با توجه به نیاز زائرانی که از طرف غرب میخواهند وارد حرم مطهر شوند، لازم است هر چه زودتر این دو حوزه به نقطه جدیدی که معین شده منتقل شوند.

اما مطلب سوم، که درباره شرایط فعلی کشور است. گفتم؛ کسانی ابو دحداحهای این زمان هستند؛ اما روایات میگویند که اینها از ابو دحداحهای زمان معاصر پیغمبر(ص) بهترند. حتی مردمی که در این شرایط ــ که به فرمایش مقام معظم رهبری از آن عبور خواهیم کرد ــ با این نظام باشند که از زمان امام(ره) تا به امروز هم بوده اند و قاطبه ملت فداکار و وفادار اینطور هستند، از مسلمانان صدر اسلام بهترند. امام (ره) میفرماید: من با جرأت مدعی هستم که ملت ایران و توده میلیونی آن در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عصر رسول الله (ص) و مردم کوفه در عهد امیرالمؤمنین (ع) هستند.

در روایتی آمده است که پیغمبر اکرم (ص) میفرماید؛ «آمَنُوا بِسَوادٍ عَلی بَیاضٍ» [5] کسانی در دورهای که حجت خدا ـ یعنی امام زمان (عج) ـ غایب است و پیغمبر را هم ندیده اند؛ ولیکن بر اساس کتاب و گفته ها ایمان آورده اند، باور اینها بهتر است.

پیغمبر(ص) به اصحابش فرمود: «طوبی لمن آمن بی و لم یرنی»؛ [6]خوشا به حال آنها که به من ایمان بیاورند و من را ندیده باشند. این حدیث مهم است و سندش هم سند معتبری است. برخی گفتند که چرا میگویی از ما بهتر هستند. ما همراه تو بودیم، در جنگ بدر و جنگ حنین بودیم، شما میگویی که آنها بهترند و 50 برابر ما می ارزند! ـ در یک روایت پیامبر(ص) میفرماید که آنها 50 برابر شما می ارزند ـ پیغمبر (ص) به مریدانش جواب داد: «اِنّکم لو تحمدون لما حمّلوا لما تصبروا صبرهم».[7] آنها مشکلاتی دارند و فشارهایی دارند که شما نمیتوانید نسبت به آنها صبر کنید.

حالا همه میدانند که مشکلات چه است. شاید من بیش از دیگران میدانم اما همه از آن باخبرند. اینها که با نظام هستند و با رهبری هستند، قاطبه ملت را تشکیل میدهند. إنشاءالله ما را از این مشکلات و فشار و از این دو جنگی که درگیر آن هستیم، عبور خواهند داد. امروز خدمت مقام معظم رهبری بودیم، فرمودند؛ دشمن الان دو تا جنگ دارد؛ یکی جنگ اقتصادی، یکی هم جنگ روانی و تبلیغاتی. اینها که میتوانند در برابر این دو تا جنگ مقاومت کنند قطعاً بهتر از مردم آن زمان هستند.

حدیثی که خواندم دو معنا دارد: یکی اینکه این شرایطی که مردم تحمل می کنند از دفاع مقدس مهمتر است. چون طبق روایت معتبر، مردم در صدر اسلام به پیغمبر(ص) میگویند که در جنگ بدر و حنین همراه شما بودیم، اما پیغمبر(ص) میفرماید کار آنها مهمتر است. یعنی در این مشکلات طاقت آوردن و همراه رهبری بودن. به همین نسبت مخالفان اندک که همراه رهبری و نظام نیستند هم باید بدانند از مردم کوفه در زمان امیرالمؤمنین (ع) و امام حسین (ع) بدترند. مخالفان و آنها که نامه مینویسند باید بدانند که بدتر از مردم کوفه هستند؛ زیرا در این زمان وحدت کلمه و انسجام ملی باید در کنار رهبری ادامه یابد.

ان شاء الله به یاری خدای متعال، مردم این کشور با وحدت کلمه و تبعیت از مقام معظم رهبری از تنگناهای موجود عبور خواهند کرد، زیرا مدیریت و تدابیر ارزنده رهبر معظم انقلاب در شرایط کنونی بیمانند و شخصیت والای ایشان در حال حاضر نظیر ندارد.

السلام علیکم و رحمةالله و برکاته

[1] سوره مبارکه آل‏عمران‏ ، آیه 61

[2] سوره مبارکه بقره‏ ، آیه 245

[3] بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث ص 669

[4] میزان الحکمة جلد 2 ص 24

[5] دانشنامه قرآن و حدیث جلد 8 ص 314

[6] حکمت نامه پیامبر اعظم (ص)، جلد 2 ص 114

[7] دانشنامه امام مهدی (عج)، بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 5 ص 398