336 - تفسیر قرآن (آیه ششم سورۀ مبارکه بقره)

گزیده درس تفسیر:
تفسیر آیه ششم از سورۀ مبارکه بقره ، بیان اقسام کفر نکوهیده:
«کفر جحودی شامل کفرعلمی و کفر جهلی می شود و نیز کفر نعمت و کفر معصیت به معنای نافرمانی خداوند سبحان از اقسام کفر نکوهیده بشمار می رود.»

استناد به آیه ۸۵ سوره مبارکه بقره :
«در این آیه شریفه آمده است که آیا به بعضی از کتاب ایمان می آورید وبعضی دیگر را کافر می شوید؟ و جزای کسی که چنین کند جز خواری در زندگی دنیا چیزی نیست در این آیه شریفه خزی به معنای ذلت و پستی و خواری است و خدا در موارد عدیده ای آنها را خوار وذلیل نمود و البته در انتهای آیه شریفه تصریح شده است که روز قیامت بطرف شدیدترین عذاب بر می گردند و به سبب اعمالشان و آنچه کسب کرده اند که خداوند ازآنچه می کنید غافل نیست.»

«خدای متعال در آیه ۸۵ سوره مبارکه بقره نسبت به خطر التقاط و افرادی که بخشی از دین را می پذیرند و بخشی را رها می کنند به احکام فردی عمل می کنند ولی نسبت به مسائل اجتماعی بی تفاوتند هشدار داده است و بر همین مبنا جامعه دینی التقاطی باید در انتظار خواری دنیوی و عذاب اخروی باشند.»

ادامه توضیح آيه ۸۵ سوره مبارکه بقره:
که در آن خدای متعال بنی اسرائیل را سرزنش مى‌‏کند که باوجود پیمان و میثاقى که داشتند، همدیگر را کشتند و یکدیگر را از سرزمین‏ها و خانه های شان بیرون کردند و به عاقبت سختی دچار شدند، گفت:
«نشانه ایمان واقعی التزام عملی به احکامی است که حتی مطابق میل انسان نیست.»

استناد به آیات ۳۰ تا ۳۴ سوره مبارکه بقره:
خدای متعال می فرماید « به فرشتگان گفتیم: براى آدم سجده کنید. پس همگان سجده کردند، مگر ابلیس که خود دارى کرد و تکبّر ورزید و از کافران بود.» از این رو بنیانگذار دین التقاطی شیطان شناخته می شود که سال ها به عبادت می پرداخت اما از دستور خدای متعال سرباز زد.

استناد به روایتی در شان نزول آیه شریفه « وإن کادوا ليفتنونک عن الذي اوحينا الیک» :
« این آیه طبق روایت دربارة قبيله‌اي است که به پيغمبر(ص) گفتند: ما حاضريم مسلمان شويم، با شما همراهي کنيم، به سه شرط: اول اينکه شما در نمازتان خم مي‌شويد و سپس به خاک مي‌افتيد و سجده مي‌کنيد. اين‌ کار براي ما بسيار دشوار است. اين کار را از ما برداريد. روي خاک افتادن، در ‌شأن ما نيست (آنها از اشراف بودند و تکبر و تفرعن داشتند)؛ دوم آنکه بت‌ها را به دست خود نشکنيم؛ و سوم آنکه، يک سال ديگر از بت لات استفاده کنيم. در این باره قرآن مي‌فرمايد« نزديک بود که تحت تأثير قرار گيري » و سپس خدای متعال می فرماید: « اگر چنين کاري کرده بودي، دو برابر آنچه ديگران در چنين موردي مجازات مي‌شدند، تو را مجازات مي‌کرديم، و ديگر هيچ‌کس در‌برابر خدا تو را ياري نمي‌کرد... ».

تبیین انواع کفر و کفّار:
«مقصود از کفّاری که در آیه ششم سوره بقره به آنها اشاره شده و دعوت پیامبر و هشدار او در آنها تأثیری ندارد هر غیر مسلمانی نیست، بلکه کسانی است که پس از بعثت پیامبر(ص) و روشن شدن حقیقت در برابر او ایستادند و نبوت را انکار کردند یعنی کافران معاند و لجباز.»