331 - درس تفسیر قرآن

خلاصه درس تفسیر قرآن کریم، سوره مبارکه بقره آیه پنجم

استناد به آیات سوره مبارکه شمس:
«خدای متعال در این سوره مبارکه پس از سوگندهای متعددی که یاد می کند می فرماید، « هر کس خود را تزکیه کند کامیاب و سعادتمند می‌شود و هر که آن را با گناه بپروراند ناکام می‌ماند » از این رو می توان گفت که کارسازترین عوامل سعادت «تهذیب نفس» و پاکسازی جان و خطرناک ترین موانع سعادت «تدسیس نفس» و آلوده سازی جان و تغییر چهره باطنی انسان به صورت غیر انسان است.»

هر انسانی دارای دو چهره است، یک چهره ظاهر که با چشم حسی دیده می شود و یک چهره باطنی که فقط با چشم باطن دیده می شود، چهره ظاهری توسط خدای متعال خلق شده است، اما چهره باطنی را خود انسان می سازد.

وقتی انسان به گناه عادت کند، چهره باطنی اش به غیر انسان تغییر می کند.

استناد به خطبه ۸۷ نهج البلاغه:
در کلام حضرت امیرالمومنین (ع) در توصیف فاسقان آمده است که صورت آن ها، صورت انسان است، و قلب شان، قلب حيوان است و آگاه به هدايت نيست تا از آن پيروى كند، و آشناى به گمراهى نيست تا از آن دست بردارد، اين چنين آدمى مرده ‏اى در ميان زنده‏ هاست.

تاثیر «آلوده سازی جان» و گناهان در وجود انسان :
ابوبصير از دوستان نابینای امام صادق (ع) نقل می کند که در يكى از سال‏ها در مراسم حج‏ به همراه آن امام طواف می ‏كردم و از زيادى صداها و تكبيرهاى حجاج به شگفت آمدم و به امام عرضه داشتم، چه قدر حاجى زياد شده است و سر و صداها چه قدر بيشتر شده و در این هنگام امام(ع) فرمود: اى ابابصير! چه قدر حاجى كم است اما سر و صدا زياد است.» آيا می خواهى راستى گفته ‏ام را ثابت كنم و خودت با چشم خويش حقيقت گفتار مرا ببينى؟ امام صادق(ع)، دست مبارك را بر چشم‏هايم كشيدند و در اين حال من بينايى خود را باز يافتم. امام(ع)فرمودند، اى ابا بصير! حالا به حاجيان طواف كننده نگاه کن، هنگامى كه به جمعيت نگاه كردم، بسيارى از مردم را به صورت ميمون و خوك‏هايى ديدم كه در گرد كعبه در حالت‏ حركت ‏بودند و افراد با ايمان و حاجيان حقيقى در ميان آنان مانند نورى در ظلمات می درخشيدند، در آن حال به امام(ع) عرض کردم، «اى مولاى من! درست فرمودى و حقيقت گفتار شما بر من ثابت‏ شد، که چه قدر حاجى كم و سر و صدا زياد است.»

استناد به روایتی ازامام علی (ع) :
«در رستاخیز جباران و متکبران به شکل مورچه محشور می شوند و مردم آنها را لگد مال می کنند؛ چون که نزد خداوند خوار و بی مقدار بشمار می روند.»

استناد به روایتی از نبی مکرم اسلام (ص) :
«معاذ بن جبل از رسول خدا(ص)، پرسید این که در قرآن آمده، روزی که در صور دمیده شود شما گروه گروه خواهید آمد، به چه معناست؟ رسول خدا (ص) فرمودند، از امر بسیار بزرگی سؤال کردی. اشک از چشمانشان جاری شد و فرمودند که ده دسته از امت من با سایر مردم تفاوت دارند و به صورت‌های مختلف محشور می‌شوند، بعضی به صورت بوزینه و برخی به شکل خوک در قیامت محشور می‌شوند و بعضی در حالی که پاهایشان به طرف بالا و صورتشان به طرف پایین است شانه‌های خود را به زمین می‌کشند و راه می‌روند و عده‌ای کور محشور می‌شوند و همین گونه راه می‌روند و برخی کر و لال محشور می‌شوند و چیزی نمی‌فهمند و بعضی زبان خود را در حالی که به سینه آنها آویزان شده می‌جوند و چرک و خون از دهانشان جاری است و اهل محشر از آنها تنفر دارند.

در قیامت، گروهی دست و پاهایشان قطع شده است و دسته‌ای به شاخه‌هایی از آتش به دار کشیده شده‌اند، جمعی از مردار بد بوترند و بعضی لباس‌هایی پوشیده‌اند که با قطران (صمغ سیاه رنگ چسبنده) رنگ شده و به بدنشان چسبیده است و اما کسانی که به صورت بوزینه محشور می‌شوند افرادی هستند که با سخن‌چینی در میان مردم فتنه‌انگیزی می‌کنند وگروهی که به صورت خوک محشور می‌شوند حرام‌خواران می‌باشند و کسانی که با سرنگون راه می‌روند ربا خواران هستند همچنین دسته‌ای که کرولال محشور می‌شوند خودپسندان می‌باشند وکسانی که زبان خود را می‌جوند علما و قاضیانی هستند که گفتارشان بر خلاف اعمالشان باشد و عده‌ای که دست و پایشان قطع شده افرادی هستند که به همسایگان خود اذیت می‌رسانند.

در ادامه این روایت از رسول مکرم(ص) آمده است که گروهی که به شاخه‌هایی از آتش به دار آویخته می‌شوند کسانی هستند که گفتار و کردار مردم را به اطلاع سلاطین می‌رسانند و دسته‌ای که بد بوتر از مردار محشور می‌شوند کسانی هستند که از خواسته‌ها و لذت‌های (غیر مشروع) پیروی می‌کنند و حق خدا و تهیدستان را در اموالشان ادا نمی‌نمایند و گروهی که با لباس‌های آلوده و چرکین محشور می‌شوند خود بزرگ‌بینان و فخر کنندگان هستند.