شرح صدر و فلاح، حاصل هدایت ربانیِ پاداشی است

تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) در ادامة تفسیر آیه پنجم از سورة بقره ( اولئک علی هدی من ربهم و اولئک هم المفلحون ) که امروز در حوزه علمیه آستان مقدس برگزار شد گفت :
«ثمرة تقوایِ حقیقی ، هدایت ربانیِ پاداشی است ، و نخستین حاصل این نوع هدایت ، شرح صدر است ، و شرح صدر زمینه ساز فلاح یعنی کامیابی و سعادت دنیا و آخرت است .»

آیت الله ری شهری در توضیح این مطلب افزود :
«هدایتِ پاداشی در نخستین گام ، افزایش ظرفیت روحی انسان برای پذیرش حق و پیاده کردن آن در زندگی است ، بدین سان که جان انسان از نورانیت ویژه ای برخوردار می گردد که قلبش تسلیم حق و زبانش به آن گویا می گردد ، و اسلام که چیزی جز تسلیم حق شدن نیست ، سراسر زندگی او را فرا می گیرد ، و پیاده شدن برنامه های اسلام در زندگی ، کامیابی و سعادت دنیا و آخرت او را تأمین می نماید و جملة « اولئک هم المفلحون » اشاره به این معنا است .»

این مفسر قرآن در ادامه افزود :
«به تعبیر دیگر ، از منظر قرآن ، رعایت تقوای فطری و عقلی ، زمینه ساز پذیرش هدایت قرآنی و اسلام است ، و پذیرش هدایت قرآنی و رعایت مراتب تقوایِ شرعی ، و تداوم آن موجب هدایت ربانیِ پاداشی و دستیابی به سعادت و کامیابی دنیا و آخرت می گردد .»

رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث در تبیین واژه شناسی « فلاح » گفت :
«معنای اصلی و جامع « فلاح » خیر و نیکی همیشگی است ، البته جاودانگیِ نیکی به تناسب جهان بینی انسانها متفاوت است .»

وی در ادامه افزود : واژه « فلاح » در معانی مختلفی به کار رفته است . مانند : کامیابی ، غذای سحر ، نجاح ، پیروزی و رستگاری ولی باتوجه به معنای اصلی آن یعنی خیر و نیکی جاوید ، سایر کاربردهای این واژه به تناسب معنای اصلی است ، همچنین ترجمه واژة فلاح به کامیابی دقیق تر از سایر معانی است .

آیت الله ری شهری گفت : هنگامی که قرآن این واژه را از زبان کافران به کار برده ، مقصود همان معنای لغوی قبل از اسلام است .

وی همچنین در پایان افزود : مقصود از آیاتی که « فلاح » را از کافران ، ساحران ، ستمگران ، مجرمان و مفتریان نفی کرده ، ناکامیِ مادی و معنویِ آنان ، در دنیا و آخرت است .