296 - درس تفسیر قرآن

گزیده درس تفسیر سوره مبارکه بقره، آیه شریفه «الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلوه و مما رزقنهم ینفقون»:

مراتب و کاربرد ایمان و اسلام در آیات قرآن کریم:

هشت درجه برای ایمان و اسلام در کتاب تفسیر المیزان ذکر شده است، نخستین مرتبه اسلام، اسلام پیش از ایمان است به همین سبب انسان قبل از آن که مومن باشد مسلمان است، در این معنا منافقان هم از مسلمان محسوب می‌شوند.

عمل به بیشترین احکام اسلامی، نخستین درجه ایمان پس از اسلام :

علامه طباطبایی با بیان اینکه اگر کسی شهادتین را گفت و اسلام آورد و عامل به بیشتر احکام الهی شد این فرد مومن است هرچند اینکه گاهی مرتکب گناه شود.

اسلام پس از مرتبه اول ایمان: نظر علامه طباطبایی درباره این مرتیه از اسلام، تسلیم و انقیاد قلبی تفصیلی در برابر بیشتر اعتقادات حق و صحیح دینی که لازمه آن کارهای نیکو بوده است.

مرتبه و درجه دوم، ایمان:

انسان در این مرتبه از ایمان، در دین هیچ شک و تردیدی نمی‌کند و تسلیم مطلق است و با جان و مال خود برای کسب رضای الهی به جهاد می‌پردازد.

اسلام بعد از ایمان و در درجه دوم:

انسان اگر این درجه و مرتبه را درک کند در ظاهر و باطن تسلیم اوامر و نواهی الهی می‌شود.

مرتبه بعدی مربوط به ایمان پس از اسلام درجه دوم است:

در این مرتبه ایمان انسان قوی‌تر از اسلام درجه دوم است و نماز او همواره با حضور قلب و خشوع اقامه می‌شود نه تنها گناه نمی‌کند بلکه از کارهای لغو و بیهوده اعراض می‌کند.

بالاترین درجه ایمان:

در این مرتبه انسان به شهود قلبی می‌رسد و با دیده دل اموری را که قبلا با استدلال درک می‌کرد مشاهده می‌کند، این عنایت الهی به اوست و این فرد ایمانش در بالاترین درجه قرار دارد.

آخرین مرحله ایمان:

مرتبه چهارم ایمان به فراگیر شدن شهود قلبی در همه احوال و افعال مربوط می‌شود.

اولیای الهی در دل هیچ واهمه و حزنی ندارند و به آیات الهی ایمان داشته و اهل تقوا هستند ایمان آنان در بالاترین مرتبه ایمان دارد و بشارت دنیا و آخرت برای آنان است.

ایمان و اسلام مراتبی دارد که کمترین آن گفتن شهادتین و بالاترین آن فراگیر شدن شهود قلبی است.