حکمت نامه عیسی بن مریم(ع)

این کتاب بخشی از آموزه های حضرت عیسی(ع) است که از طریق منابع اسلامی (اعم از شیعه و سنّی)، گزارش، و با نظمی جدید و دسترسی و جستجوی آسان تنظیم شده است.

عناوین هفت فصل این کتاب عبارت اند از: حکمت های عقلی و علمی ، حکمت های عقیدتی ، حکمت های عبادی ، اخلاق و رفتار نیکو، اخلاق و رفتار زشت، مَثَل ها و حکمت ها و اندرزهای خداوند متعال به عیسی(ع).

ترجمه:

زبان ارمنی، ترجمه حکمت نامه عیسی بن مریم(ع)، محمّد محمّدی ری شهری، ترجمه: ورژ خاچاطوری پارسا دانیان، ایروان: ادیت پرینت، چاپ اوّل، ۲۰۱۵ م، رقعی، ۲۱۴ ص، ارمنی.

پيش گفتار

...

حكمت نامه عيسى بن مريم عليه السلام

برپايه آنچه گفته شد، ساليانى است كه انديشه انتشار آموزه هاى حكيمانه انبياى الهى و پيشوايان بزرگى كه از اين اسوه هاى علم و حكمتْ الگو گرفته اند، در برنامه هاى پژوهشى اين جانب قرار گرفته است . پيش از اين ، حكمت نامه پيامبر اعظم صلى اللَّه عليه و آله ، حكمت نامه امام حسين عليه السلام ، حكمت نامه لقمان عليه السلام و حكمت نامه حضرت عبدالعظيم عليه السلام، با همكارى پژوهشكده علوم و معارف حديث (دار الحديث)، تدوين و منتشر گرديد و اينك پنجمين كتاب از اين سلسله ، به آموزه هاى حكيمانه عيسى بن مريم عليه السلام اختصاص دارد .

نكته قابل توجه، اين كه عيسى مسيح عليه السلام همه آموزه هاى اعتقادى ، اخلاقى و عملىِ خود را در كلمه «حكمت» خلاصه كرده است . قرآن در اين باره مى فرمايد :

(وَ لَمَّا جَاءَ عِيسَى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكُم بِالْحِكْمَةِ .[1]

و هنگامى كه عيسى دلايل روشن آورد، گفت : به راستى من براى شما حكمت آورده ام) .

حكمت نامه عيسى بن مريم عليهما السلام، در واقع، بخشى از اين آموزه هاى عيسوى است كه از طريق منابع حديث اسلامى (اعم از شيعى و سنّى) گزارش شده اند[2] و با نظمى نوين و سهل الوصول، در اختيار علاقه مندان قرار مى گيرند .[3]

در اين حكمت نامه ، آموزه هاى عيسى عليه السلام، در هفت فصل، تنظيم شده است :

يك. حكمت هاى عقلى و علمى

در اين فصل ، ره نمودهايى در باره تشويق به بصيرت و تفكّر و علم آموزى ، وظايف دانشمندان ربّانى ، گراميداشت اهل معرفت ، و نكوهش دانشمندان فاسد و نشان دادن خطر آنان ارائه مى شود .

دو . حكمت هاى اعتقادى

اين فصل، در باره اساسى ترين اصول اعتقادى مشترك در همه اديان آسمانى (يعنى عقيده به مبدأ و معاد) است و همچنين اشاراتى دارد به نشانه ها و شاخص هاى اين باور.

سه . حكمت هاى عبادى

بخشى از آموزه هاى عيسوى، در باره: تشويق به عبادت و اُنس با خداى سبحان، نقش ترك عبادت در قساوت قلب ، و آداب و آفات عبادت است . اين مطالب ، به همراه ره نمودهايى در مورد شمارى از عبادات (مانند : نماز ، روزه ، دعا و استغفار) در فصل سوم، مطرح مى گردد .

چهار. اخلاق و رفتار نيكو

فصل چهارم ، به تبيين اخلاق شايسته و رفتار پسنديده از منظر عيسى بن مريم عليه السلام اختصاص دارد . در اين فصل ، بيش از چهل عنوان فرعى ، عهده دار عرضه آموزه هاى اين پيامبر عظيم الشأن است.

پنج. اخلاق و رفتار زشت

در فصل پنجم، با مهم ترين خوى ها و رفتارهاى ناشايست از ديدگاه اين پيامبر بزرگ الهى آشنا مى شويم .

شش. مَثَل ها و حكمت ها

اين فصل در باره حكمت هايى است در كلام حضرت عيسى عليه السلام كه با كمك «تمثيل» يا «مَثَل» ، بيان شده است . تأمل در ره نمودهاى اين فصل نشان مى دهد كه بهره گيرى از «مثال» يا «مَثَل» ، تا چه اندازه مى تواند در انتقال مفاهيم تربيتى به مخاطب مؤثر باشد .

هفت. اندرزهاى خداوند به عيسى بن مريم عليه السلام

در اين فصل ، حديثى قدسى در بيان اندرزهاى خداوند به عيسى مسيح ، آمده است . اين روايت بلند ، شامل عبارت هاى آموزنده و فشرده بسيارى است كه تلاش شده تا بازيابى آنها با به كارگيرى بيش از هشتاد نمايه و عنوان فرعى ، تا حدّ امكان ، تسهيل گردد.

اميد كه اين اثر، به يارى خدا، براى همگان، سودمند و در تصحيح نگاه مسيحيان به مسلمانان و زدودن كدورت ها و بدبينى ها مؤثر باشد .

تذكّر مهم

يكى از آداب نقل حديث ، چگونگى نسبت دادن آن به پيامبران خدا و اوصياى آنهاست. ثقة الاسلام كلينى رحمة اللَّه عليه از امام على عليه السلام روايت كرده است كه فرمود :

إذا حَدَّثتُم بِحَديثٍ فَأسنِدوهُ إلَى الَّذى حَدَّثَكُم ؛ فَإِن كانَ حَقّاً فَلَكُم و إِن كانَ كَذِباً فَعَلَيهِ .[4]

هنگامى كه حديثى را نقل مى كنيد ، آن را به كسى كه آن را روايت نموده ، نسبت دهيد ، كه اگر درست باشد ، به سود شماست و اگر دروغ باشد ، به زيان راوى است .

رعايت اين ره نمود، ايجاب مى كند كسانى كه مى خواهند از اين كتاب يا ساير كتاب هاى روايى ، حديثى را نقل كنند ، آن را مستقيماً به خداوند سبحان و يا پيامبران خدا و يا اوصياى آنان نسبت ندهند؛ بلكه حديث را از طريق منبعى كه آن را روايت كرده، به آنان منسوب نمايند . براى نمونه ، نگويند : «عيسى عليه السلام چنين فرمود»؛ بلكه بگويند : «فلان كتاب، از عيسى عليه السلام چنين نقل كرده است» و يا بگويند : «از عيسى عليه السلام چنين روايت شده است» .

سپاس گزارى از همكاران

از همه همكاران عزيز و بزرگوارى كه در آماده سازى اين مجموعه سهيم بوده اند ، بويژه فاضل ارجمند جناب آقاى مجتبى فرجى - كه جمع آورى روايات آن به عهده ايشان بود - و دانشمند گرامى جناب آقاى مرتضى خوش نصيب - كه از نقد ايشان سود بردم - و همچنين از استاد گران قدر جناب آقاى مهدى مهريزى - كه «درآمد» اين حكمت نامه با مساعدت ايشان تكميل گرديد - ، صميمانه سپاس گزارم و در اين شب پر بركت ، شب نزول بزرگ ترين حكمت نامه الهى بر خاتم پيامبران صلى اللَّه عليه و آله ، براى همه آنان، از خداوند سبحان، پاداشى درخور فضل او مسئلت دارم .

رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدينَ !

رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّآ إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ !

يا مُبَدِّلَ السَّيّئاتِ حَسَناتٍ !

يا أرحَمَ الراحِمينَ !

محمّد محمّدى رى شهرى

بيست و دوم رمضان المبارك 1433

بيست و يكم مرداد 1391