فرهنگ‌نامه مهمانی
در باره کتاب:
فرهنگ نامه مهمانى ، هفتمين كتاب از مجموعه فرهنگ نامه هايى است كه با هدف تصحيح و تقويت فرهنگِ ارزش هاى رفتارى ، در دست تدوين اند .
اين فرهنگ نامه ، براى نخستين بار ، رهنمودهاى قرآن و احاديث اسلامى را درباره ارزش فرهنگ مهمان نوازى و آدابى كه رعايت آن بر مهمان و ميزبان ضرورى است ، به صورتى نسبتا جامع و با نظمى نوين ارايه مى نمايد .
ضيافت ، مهماندارى و مهمان نوازى ، دست و دل باز بودن و سفره اى گشوده داشتن ، نشانه جوان مردى و يكى از برجسته ترين ارزش هاى انسانى و مكارم اخلاقى است .
اسلام ـ كه دين تكامل ارزش هاى اخلاقى است ـ نيز اهتمام ويژه اى به اين خصلت والاى انسانى دارد و پيشوايان اين آيين آسمانى ، با تعبيرهاى گوناگون و تنبّه آفرين ، مسلمانان را به آن ، توصيه و تشويق كرده اند .
از نظر روايات اسلامى ، مهمان نوازى ، يكى از برترين مكارم اخلاقى است كه در آن ، مهمان ، نه تنها روزىِ خود را مى آورد و از روزىِ انسان نمى كاهد ، بلكه بر آن نيز مى افزايد . مهمانى اگر با قصد قربت انجام شود ، در كنار ديگر عوامل خوش بختى ، نقش مؤثّرى در رهايى از سختى هاى قيامت و ورود به بهشت جاويد دارد .
برعكس ، خوددارى از پذيرفتن مهمان ، نشانه قساوت قلب انسان ، و كوچ كردن خير و بركت از خانه اى است كه در آن زندگى مى كند . گفتنى است كه هر چند مهمان نوازى به طور مطلق در اسلام پسنديده است ، با اين حال ، در مواردى ، توصيه و تأكيد بيشترى بدان شده است ، مانند : ازدواج ، تولّد نوزاد ، عقيقه براى فرزند ، ختنه كردن پسر ، تهيه خانه جديد ، و بويژه بازگشت از سفر حج .
در روايات اسلامى ، افزون بر تشويق و تأكيد فراوان بر فرهنگ مهمان نوازى ، رهنمودهاى بسيار ارزنده اى در جهت تصحيح و تقويت اين فرهنگ ارائه شده است
فهرست مطالب:
پيش گفتار
درآمد
واژه شناسى «ضيافت (مهمانى)»
مهمان نوازى در اسلام
تصحيح و توسعه فرهنگ ضيافت
يك . آداب ميزبان
دو . آداب مهمان
فصل يكم : تشويق به مهمان نوازى
۱ / ۱ ارزش مهمان نوازى
۱ / ۲ روزىِ مهمان ، همراه اوست
۱ / ۳ بركت هاى مهمان دارى
۱ / ۴ مواردى كه مهمانى دادن براى آنها سفارش شده
۱ / ۵ نكوهش خوددارى از مهمان نوازى
فصل دوم : آنچه شايسته ميزبان است
۲ / ۱ انگيزه نيكو
۲ / ۲ گراميداشت مهمان
۲ / ۳ خوش رويى و ابراز محبّت
۲ / ۴ مقدّم داشتن مهمان
۲ / ۵ خدمت به مهمان
۲ / ۶ در اختيار نهادن آنچه مهمان نياز دارد
۲ / ۷ پذيرايى كردن با بهترين چيزى كه دارد
۲ / ۸ پذيرايى شايسته
۲ / ۹ فرمانبَرى
۲ / ۱۰ كوشيدن در پذيرايى از مهمان دعوت شده
۲ / ۱۱ زودتر شروع كردن غذا و ديرتر دست كشيدن از آن
۲ / ۱۲ صرف غذا به همراه مهمان
۲ / ۱۳ تعارف كردن مهمان به خوردن
۲ / ۱۴ بدرقه كردن مهمان تا درِ خانه
فصل سوم : آنچه شايسته ميزبان نيست
۳ / ۱ خودنمايى و شهرت طلبى
۳ / ۲ ناقابل شمردن امكانات پذيرايى
۳ / ۳ تشريفاتِ مشقت بار
۳ / ۴ تعارفِ دروغين
۳ / ۵ به كار گرفتن مهمان
۳ / ۶ روزه گرفتن ، بدون اجازه مهمان
۳ / ۷ كمك كردن در رفتن مهمان
فصل چهارم : آنچه شايسته مهمان است
۴ / ۱ پذيرش دعوت مؤمن
۴ / ۲ رعايت اولويت ها در پذيرش دعوت به مهمانى
۴ / ۳ كُندى ورزيدن در پذيرفتن مهمانى هاى غفلت زا
۴ / ۴ مقدم داشتن دعوتى كه يادآورِ آخرت است
۴ / ۵ شرط كردنِ پرهيز از تكلّف (تشريفات)
۴ / ۶ اجازه گرفتن براى ورود به خانه ميزبان
۴ / ۷ سلام كردن هنگام ورود به خانه
۴ / ۸ نِشستن در جايى كه ميزبان پيشنهاد مى كند
۴ / ۹ احترام پذيرى
۴ / ۱۰ گشودن روزه مستحبّى
۴ / ۱۱ خوب خوردن
۴ / ۱۲ اقتدا كردن به صاحب خانه در نماز
۴ / ۱۳ دعا كردن براى ميزبان
۴ / ۱۴ ترك كردن مهمانى پس از صَرف غذا
۴ / ۱۵ پاسدارى از كرامت خود با رعايت مدّت اقامت
سخنى در باره به زحمت افتادن براى پذيرايى از مهمان
فصل پنجم : آنچه شايسته مهمان نيست
۵ / ۱ شركت كردنِ بدون دعوت در مهمانى ديگران
۵ / ۲ حضور در مهمانى ويژه ثروتمندان
۵ / ۳ حضور در مهمانى برپاشده با انگيزه همچشمى
۵ / ۴ پذيرش مهمانىِ اهل ساز و آواز
۵ / ۵ پذيرش مهمانىِ مشرك ، منافق و فاسق
۵ / ۶ واداشتن ميزبان به تكلّف و تشريفات
۵ / ۷ ديگرى را همراه بردن
۵ / ۸ روزه مستحبّى گرفتن ، مگر با اجازه ميزبان
۵ / ۹ ناچيز شمردن امكانات ميزبان
۵ / ۱۰ پرس و جو در باره حلال بودن غذا
