ادامه تفسیر آیه شریفه "غیرالمغضوب علیهم"

خلاصه درس:

در سوره حمد از خدا می خواهیم که به راهی هدایت شویم که نعمت یافتگان آن را برای زندگی خود انتخاب کرده‌اند.
تاکنون چهار عامل از عوامل خشم الهی توضیح داده شد.
پنجمین عامل خشم الهی خیانت در اموال عمومی است.
مسئله‌ای که در ارتباط با دولتمردان و کسانی است که دستشان به اموال عمومی می رسد. مانند کسانی که در بانک ها، وزارتخانه ها، شهرداری ها و ... کار می کنند.

آیات 161 و 162 سوره آل عمران: «وَمَا کَانَ لِنَبِیٍّ أَن یَغُلَّ وَمَن یَغْلُلْ یَأْتِ بِمَا غَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَّا کَسَبَتْ وَهُمْ لاَ یُظْلَمُونَ ﴿۱۶۱﴾»
ممکن نیست هیچ پیامبری خیانت کند، هر کس خیانت کند روز قیامت آنچه را که در آن خیانت کرده با خود به صحرای محشر می آورد. این آیه در رابطه با مسائلی که در جنگ احد مطرح شد، نازل شد. پیامبر(ص) در جنگ احد به عده ای دستور داد که در نقطه ای قرار بگیرند که ممکن است دشمن از آنجا حمله کند. آنها با خود گفتند ما را اینجا گذاشته اند که خودشان از غنیمت های جنگی استفاده کنند. به همین خاطر آن نقطه را رها کردند و هجوم آوردند تا غنیمت جمع کنند. اتفاقاً دشمن از همانجا حمله کرد و ضربه کاری به لشکر اسلام وارد شد. این آیه برای پاسخ دادن به این شبهه است. امکان ندارد پیغمبری خیانت کند و در اموال عمومی آنچنان که شایسته نیست عمل کند.

هر کس خیانتی کرد، روز قیامت همراه با خیانت خود محشور می شود. عده ای وقتی در محشر حاضر می شوند مقداری مال را همراه خود دارند و این همان مقداری است که در اموال عمومی خیانت کرده است. در روایتی است که یکی از کارگزارن پیغمبر(ص) که مسئول جمع آوری زکات بود، خدمت ایشان آمد و گفت: این زکاتی است که از مردم جمع کرده‌ام. یک مقداری هم مردم به من هدیه داده‌اند، این برای شما و این برای من است. پیامبر(ص) برای اینکه این موضوع را تبیین کنند بالای منبر رفتند و گفتند این آقا می گوید این اموال عمومی است این اموال خودم. این آقا اگر در خانه خود نشسته بود، مردم این هدایا را برایش می آوردند؟ اینها حرام است و رشوه. این خیانت در اموال عمومی است. حضرت قسم خورد که این آقا روز قیامت با این اموال محشور می شود.

سخن امام علی(ع) به کارگزارانش
روز قیامت انسان می خواهد بین او و عمل بد خود فرسنگ ها فاصله باشد. اما انسان خائن به بیت المال این اموال همراه او محشور می شود. امام علی(ع) به کارگزارانشان فرمود: قلم هایتان را تیز کنید و وقتی به من نامه می نویسید سطرها را به هم نزدیک سازید و برای من زیاد توضیح ندهید، معنا را برسانید، بیت المال مسلمانان حتی به این مقدار، زیان برنمی تابد، در بیت المال تصرف نکنید. این دستور العمل حدیث برای ماست.

پیروان علی(ع) این را توجه داشته باشند که اگر در اموال خیانتی صورت گیرد باید آن اموال را با خود حمل کنند. حکومت اسلامی علوی باید نزدیک به معنایی شود که حضرت علی(ع) آن را نشان داد و به برادرش عقیل هم از بیت المال نداد. اتهام زدن به انسان بی گناه نیز مورد خشم الهی است. اگر کسی این را باور کرد هیچ وقت گناه خیانت در اموال عمومی را نخواهد کرد.