صاحبان نعمت‌های خاص الهی از رحمت رحیمیه الهی بهره می‌برند

آیت ‌الله محمدی ری‌ شهری در جلسه تفسیر قرآن کریم، ضمن توضیح معنای لغوی نعمت، به واژه‌شناسی نعمت در قرآن کریم و اقسام آن پرداخت.
به گزارش روابط عمومی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام آیت‌ الله محمدی ری‌ شهری در جلسه تفسیر قرآن کریم که در مصلای بزرگ ری برگزار شد، به تفسیر آیه پایانی سوره مبارکه حمد «صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ» پرداخت و گفت: در آیه قبلی این سوره از خداوند منان هدایت به راه راست را خواستار هستیم و آیه هفتم به این پرسش پاسخ می دهد که راه راست کدام است.
ایشان اظهار کرد: صراط مستقیم راه کسانی است که خدا به آنها نعمت داده است، نه آنانی که مورد خشم الهی قرار دارند و نه آنان که گمراه هستند.
وی افزود:‌ برای تبیین و تفسیر این آیه نورانی چند نکته نیازمند توضیح است. نخست این که نعمت چیست؟ مطلب دیگر این که افراد مورد نعمت الهی، چه کسانی هستند و افراد مورد غضب کیستند که از خدا میخواهیم در مسیر آنها قرار نگیریم و نهایتاً این که گمراهان چه طایفه ای هستند؟
آیت الله محمدی ری شهری گفت:‌ از نظر لغویین عرب، سه نکته در مفهوم کلمه نعمت مورد توجه است. یکی عبارت از نرمی و لطافت و سازگاری با طبع است، چیزی که انسان از آن خوشش بیاید و سازگار با طبیعت انسانی باشد. نکته دوم در نعمت مولفه کثرت است و نکته سوم این است که کسی که نعمت را دریافت می‌کند،‌ شعور داشته باشد.
ایشان ادامه داد: در قرآن کریم، واژه‌های برگرفته از ریشه نعمت با این مفهومی که عرض شد، مجموعاً ۸۹ بار تکرار شده است و از نگاه قرآن کریم، نعمت های الهی در واقع برخاسته از رحمت بی کران خداوند است، نعمت خدا یعنی رحمت هایی که تحقق پیدا کرده است و به هرچه از رحمت عام یا خاص الهی تحقق پیدا کند، نعمت گفته می شود.
رئیس دانشگاه قرآن و حدیث گفت: همان طور که خداوند رحمت عام و خاص دارد،‌ نعمت ها نیز عام و خاص بوده و قابل شمارش نمی باشند و در آیه ۲۰ سوره لقمان مورد اشاره قرار گرفته است:‌ «أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً...: آیا ندانسته ‏اید که خدا آنچه را که در آسمانها و آنچه را که در زمین است مسخر شما ساخته و نعمت هاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است.»
وی با اشاره به آیه ۱۸ سوره نحل،‏ اظهار کرد: هریک از عنایات و نعمت های الهی که شما بخواهید در نظر بگیرید، خواهید دید که آسمان و زمین به کار افتادند تا آن نعمت به انسان برسد و مقدمه ای برای زندگی انسان قرار بگیرد.
تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام گفت: این آیات اشاره به نعمت های بی شماری هستند که برای رشد مادی و معنوی انسان مورد نیاز است و خداوند در جهان طبیعت در اختیار انسان قرار داده است، حضرت علی علیه السلام به یار خاص خود کمیل،‌ می فرمایند:‌ ای کمیل هر لحظه ای از لحظات زندگی از نعمت های الهی خالی نیست، پس تو هم خدا را فراموش نکن و در خدمت خدا باش.
ایشان افزود: دو نوع نعمت ظاهری و باطنی داریم که نعمت های عام و ظاهری به همه انسان ها اعم از مومن و غیرمومن و کفار و … می رسد، اما منظور از کسانی که به آنها نعمت داده شده در عبارت «انعمت علیهم»، افرادی است که نعمت باطنی خاص به آنها اعطاء شده است، زیرا نعمت های عام مورد بهره برداری عموم موجودات است.
آیت الله ری شهری با بیان این که برخی نعمت های خداوند مظاهر رحمت رحیمیه الهی و برخی دیگر مظهر رحمت رحمانیه الهی هستند، تصریح کرد: در کتاب اصول کافی روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وارد شده است که می فرمایند: «من لم یر الله عزوجل علیه نعمة الا فى مطعم او مشرب او ملبس فقد قصر عمله و دنا عذابه: کسى که نعمتهاى خدا را درباره خودش جز خوردنى و نوشیدنى و پوشیدنى نمى داند، اعمالش در دنیا نارسا و کوتاه است و عذابى که دامنگیرش خواهد شد بسیار نزدیک است.»